Hoe ga je om met een gevoel van heimwee bij je kind?
Sommige families gaan samen op reis, bij anderen worden de vakantieplannen opgesplitst of maken ze er een combinatie van. Sommige kinderen nemen deel aan een kamp of ze gaan mee met vrienden of verdere familieleden. Hierdoor wordt de verbinding tussen de gezinsleden even fysiek doorbroken. Heimwee ontstaat door het gemis van de andere gezinsleden of huisdieren. Ook bij een gezamenlijke familievakantie kan dit voorkomen door het gemis van thuis, de vertrouwde spullen en patronen.
Wat is heimwee eigenlijk?
Heimwee is een gevoel dat we definiëren als een verlangen om naar huis te gaan. Onderliggend gaat het om een verlangen naar geborgenheid en vertrouwdheid zoals je deze ervaart binnen het dagelijks gezinsleven. Hoe heimwee ervaren wordt en hoe deze geuit wordt is per persoon en per moment verschillend. Dit kan gaan van het gemis van het eigen gezin, huis of persoonlijke spullen tot het ongelukkig en verdrietig voelen. In extreme situaties gaat dit gepaard met stress en angst. Bij intense klachten kunnen er ook fysieke klachten ontstaan zoals een verstoorde slaap of slapeloosheid, hoofdpijn, buikpijn, misselijk en braken.
Eigenlijk legt de persoon op zo’n moment een focus op wat hij of zij mist. Je kan helpen om het perspectief te verruimen door de focus te leggen op de achterliggende positieve boodschap. Dit wil namelijk zeggen dat de persoon de thuisbasis en het gezin enorm waardeert. Doordat je niet alleen naar het probleem blijft kijken, maar ook rekening houdt met de positieve elementen ontstaat er meer luchtigheid in je beleving.
Om op een positieve en constructieve manier om te gaan met heimwee is het van belang om ruimte te geven aan al wat is. Luister oprecht en toon erkenning voor de gevoelens en klachten van het kind. Schenk aandacht aan de positieve aspecten die hij of zij herkent en waardeert in de thuisbasis.
Hoe kan je als ouder en gezin met heimwee omgaan?
Waar op reis gaan voor sommigen geen enkel probleem vormt en zij even enthousiast vertrekken als thuiskomen, blijken anderen niet zo happig te zijn op het ervaren van afstand tot hun vertrouwde omgeving. Keer op keer komen zij terecht in een gevoel van heimwee en dit staat los van de interesse voor hun reis. Sommige kinderen komen op zo’n moment namelijk in een dubbel gevoel terecht, waarbij ze enerzijds oprecht die reis willen maken en toch tegelijkertijd heimwee ervaren, telkens als ze de thuisbasis verlaten. Wanneer je zo’n dubbel gevoel opmerkt bij je kind is er geen reden om de hele planning en reis af te blazen. Er is wel degelijk een oprechte interesse voor de reisbestemming en de ervaring ervan. Maar tegelijkertijd kan je je kind leren omgaan met een gevoel van heimwee.
Hieronder enkele praktische tips die zowel jou als je kind ondersteunen bij het constructief omgaan met heimwee.
1. Bereid samen de reis voor om bewust tegemoet te komen aan een gevoel van comfort. Zo kan je bijvoorbeeld je kind betrekken in het maken van de koffer. Verzamel informatie over de reisbestemming en maak er desnoods een leuk overzicht van. Waar gaat de reis precies naar toe? Wat staat er op het programma, hoe zal de dagindeling verlopen? Het overlopen van de structuur en het voorbereiden op de reis creëert een gevoel van zekerheid en geborgenheid, welke kan aangevuld worden met persoonlijke en vertrouwde rituelen vanuit het gezinsleven.
2. Als je kind op kamp gaat, kan je aan de begeleiders aangeven dat je kind heimwee heeft. Bij de start van het kamp zou je een vertrouwenspersoon als aanspreekpunt kunnen aanduiden. Dit verlaagt de drempel voor kind om zijn of haar heimwee te ventileren.
3. Ga na en communiceer eerlijk of er tussendoor contact mogelijk is, op welke manier en met welke frequentie. Hou het realistisch. Viermaal per dag telefonisch contact met elkaar hebben, biedt geen meerwaarde. Belangrijk is om je beloftes ook daadwerkelijk na te komen. Op welke manier je ook contact opneemt met elkaar, let erop dat je boodschap positief blijft. Ondersteun het kind in het verbreden van de perceptie en zoom dus niet eindeloos mee in op het missen van elkaar. Wat je aandacht geeft, groeit. Leg dus vooral de focus op de positieve aspecten.
4. Vergemakkelijk de manier waarop je kind contact maakt met jou op de afgesproken momenten. De vertrouwenspersoon ter plaatse kan hierbij helpen en indien het schriftelijk is, kan je de briefomslag die je kind aan jou richt bijvoorbeeld al van postzegel voorzien en je adres er reeds op noteren. Zo kan je kind zich bezighouden met de eigenlijke boodschap.
5. Als het mogelijk is, kan een vertrouwde metgezel zoals een vriend of familielid ook een gevoel van veiligheid bieden. Sommige kinderen gaan moeilijk nieuwe sociale contacten aan. Bekende gezichten in de groep bieden dan steun. Je kan ook de begeleiders inlichten zodat ze je kind kunnen helpen bij het integreren in de groep.
6. Kies niet onmiddellijk voor de meest verre reisbestemming en ga na of de afstand eventueel in noodgevallen nog met de auto bereikbaar is. Weten dat dit eventueel mogelijk is, kan meer rust brengen voor alle betrokken partijen.
7. Geef een aantal persoonlijke spullen mee die ook thuis het vertrouwde comfort bieden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het eigen hoofdkussen, een lievelingsknuffel, favoriete muziek, een symbool of foto die als krachtbron kan dienen. Gebruik je creativiteit en zintuigen. Op het moment van heimwee de kans hebben om het vertrouwde parfum van een ouder te ruiken, kan een geruststellende link zijn naar de thuisbasis.
8. Je kan ook iets leuks meegeven om te doen, zodat mogelijke ‘dode’ momenten in het programma ingevuld worden. Het is een dankbare afleiding op piekermomenten. Sommigen houden van boeken of strips lezen, muziek beluisteren, mandala’s inkleuren of raadsels oplossen. Er worden in deze periode allerlei doe- en vakantieboeken aangeboden met talrijke raadsels, spelletjes en puzzels.
Deze acties helpen jullie al aardig op weg om constructief en ontwikkelingsgericht om te gaan met een gevoel van heimwee. Maak zeker ook gebruik van een luchtige sfeer, door bijvoorbeeld stiekem een toffe verrassing in de koffer mee te geven. Met deze positieve en aanmoedigende boodschap toon je aan dat jullie verbinding ook op afstand blijft bestaan.
Wanneer blijkt dat je kind naast het leren omgaan met heimwee ook behoefte heeft aan extra begeleiding om het zelfbeeld te stimuleren en meer assertiviteit te ontwikkelen, kan een persoonlijke coaching op kindermaat de nodige ondersteuning bieden. En familiale coaching helpt jullie als gezin op weg om op een constructieve manier met heimwee om te gaan.
Tot slot wens ik jullie allen mooie zomermaanden toe en een fijne reis vol hartverwarmende avonturen.
